تحلیلی بر نظام سکونتگاههای شهری کلان منطقه مرکزی در سالهای 90-1335
Authors
Abstract:
عدم تعادل و تمرکز شدید از جمله ویژگیهای کشورهای جهان سوم است که این ویژگی معلول نتایج سیاستهای رشد قطبی به شمار می آید. جمعیت شهرها (اندازه شهرها)، به طور گسترده بین سکونتگاههای گوناگون با اندازهها و الگوهای متفاوتی در مناطق مختلف توزیع شده اند. این الگوهای کاملا متفاوت، بیشتر روشنگر مناطقی است که رشد شهرها در آن به طور بی برنامه و با سیاستهای نابرابر اتفاق می افتد. طی این روند معمولا بزرگترین شهرها، سریع ترین نرخهای رشد را پیدا می کنند که این امر موجب بروز و ظهور تسلط جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی یک یا چند شهر بر شهرهای دیگر در داخل نظام شهری یک کشور یا منطقه می گردد. عدم تعادل میان مراکز روستائی و شهری در زمینههای مختلف اجتماعی – اقتصادی، موجب بر هم خوردن نظم فضائی سکونتگاهها از یک سو و رشد شتابان و بی رویه بعضی از شهرهای درجه اول گردیده است.از آنجا که نحوه ی پراکنش نقاط سکونتگاهی در پهنه سرزمین و گسیختگی و عدم انسجام ساختار فضایی یکی از مشخصههای نظام شهری در سطح کشور است، بنابر این بررسی آن در کلیه مناطق کشور به منظور شناخت پیوندها و تفاوتها امری اجتناب ناپذیر است. این پژوهش به بررسی وضعیت سکونتگاههای شهری واقع در کلان منطقه مرکزی شامل استانهای اصفهان، یزد و چهارمحال وبختیاری در سالهای 1335 تا 1390 با هدف آشنایی از میزان تعادل در توزیع جمعیت و پراکنش نقاط شهری کلان منطقه در طبقات مختلف شهری با استفاده از مدلهایی نظیر رتبه-اندازه، ضریب آنتروپی، منحنی لورنز ، ضریب جینی ، شاخصهای تمرکز شهری و ... پرداخته است.روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی میباشد و اطلاعات موردنیاز به صورت اسنادی و کتابخانه ای گردآوری شده است.نتایج پزوهش حاکی از آن است که شهرهای بسیار کوچک (روستا-شهرها) حدود 70 درصد شهرهای کلان منطقه را با جمعیت بسیار اندک و شهرهای بزرگ به تعداد اندک با جمعیت بسیار وجود دارند.شهر اصفهان به دلیل مرکزیت سیاسی، اداری، مالی و ... در طی همه این سالها به عنوان نخست شهر برتر در نظام شبکه شهری این کلان منطقه است و فاصله بسیار با اندازه دیگر شهرهای کلان منطقه دارد. نظام شهری کلان منطقه تنها از لحاظ شاخصهای تمرکز و نخست شهری و همچنین آنتروپی تا حدودی متعادل شده است ولی در بقیه مدلهای مورد بررسی مانند رتبه-اندازه، منحنی لورنز و ضریب جینی فاصله زیادی با حالت نرمال دارد.در مجموع عدم تعادل، تمرکز و پدیده نخست شهری در نظام شهری منطقه حاکم است بنابراین، با ارایه خدمات و تقویت شهرهای کوچک و میانی و کاهش رشد شهرهای بزرگ در منطقه میتوان به توزیع بهینه سلسله مراتب شهری در سطح کلان منطقه مرکزی کمک نمود.
similar resources
تحلیلی بر نظام سکونتگاه های شهری کلان منطقه مرکزی در سال های ۹۰-۱۳۳۵
عدم تعادل و تمرکز شدید از جمله ویژگی های کشورهای جهان سوم است که این ویژگی معلول نتایج سیاستهای رشد قطبی به شمار می آید. جمعیت شهرها (اندازه شهرها)، به طور گسترده بین سکونتگاه های گوناگون با اندازه ها و الگوهای متفاوتی در مناطق مختلف توزیع شده اند. این الگوهای کاملا متفاوت، بیشتر روشنگر مناطقی است که رشد شهرها در آن به طور بی برنامه و با سیاست های نابرابر اتفاق می افتد. طی این روند معمولا بزرگت...
full textتحلیلی بر سیستم شهری استان آذربایجان غربی طی سالهای 1335 تا 1385
هدف از این مقاله بررسی و تحلیل نظام شهری استان آذربایجان غربی و نحوه پراکندگی جمعیت شهرهای این استان با استفاده از مدلها و تکنیکهای مناسب در زمینه تحلیل نظام شهری بر اساس داده های آماری در شش دوره و طی 60 سال گذشته می باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است و برای تحلیل کمی و کیفی داده های آماری از نرم افزارهای Excel و ArcGIS استفاده شده است. بررسی های بعمل آمده در این پژوهش نشان می دهد، در سطوح مخ...
full textتحلیلی بر پراکنش جمعیت در نظام شبکه شهری استان یزد طی سال های 1335 تا 1390
عدم تعادل های منطقه ای در فضای ملی لزوم مطالعه و بررسی در شبکه ونظام سلسله مراتب شهری را لازم و ضروری ساخته تا بتوان از این طریق به الگوی پراکنش جمعیت شهرنشین و بالاخره تعادل و عدم تعادل ها در نظام سلسله مراتب شهری هر منطقه ای پی برد و سپس با بررسی و شناخت وضعیت موجود به ارائه راهکارهایی پرداخت. از اهداف اصلی این پژوهش بررسی وضیت شبکه شهری و پدیده نخس شهر استان یزد می باشد. مقاله حاضر با استفاد...
full textتحلیل توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری کلان منطقه آذربایجان
عدم تعادل و توازن در نظام سکونتگاهها از مهمترین چالشهای توسعة شهرنشینی و نظام شهری در ایران است. با توجه به اینکه عدم تعادل در توزیع جمعیت زمینهساز نابرابری در سایر بخشها نظیر فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی میگردد، لذا تلاش در جهت ساماندهی این وضعیت مستلزم مطالعۀ وضع موجود و بررسی روند طی شده در این رابطه میباشد. هدف این مقاله، بررسی و تحلیل نحوه توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری کلان م...
full textتحلیل توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری کلان منطقه آذربایجان
عدم تعادل و توازن در نظام سکونتگاهها از مهمترین چالشهای توسعة شهرنشینی و نظام شهری در ایران است. با توجه به اینکه عدم تعادل در توزیع جمعیت زمینهساز نابرابری در سایر بخشها نظیر فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی میگردد، لذا تلاش در جهت ساماندهی این وضعیت مستلزم مطالعۀ وضع موجود و بررسی روند طی شده در این رابطه میباشد. هدف این مقاله، بررسی و تحلیل نحوه توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری کلان م...
full textتحلیلی بر سیستم شهری استان آذربایجان غربی طی سالهای 1335 تا 1385
هدف از این مقاله بررسی و تحلیل نظام شهری استان آذربایجان غربی و نحوه پراکندگی جمعیت شهرهای این استان با استفاده از مدلها و تکنیکهای مناسب در زمینه تحلیل نظام شهری بر اساس داده های آماری در شش دوره و طی 60 سال گذشته می باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است و برای تحلیل کمی و کیفی داده های آماری از نرم افزارهای excel و arcgis استفاده شده است. بررسی های بعمل آمده در این پژوهش نشان می دهد، در سطوح مخ...
full textMy Resources
Journal title
volume 26 issue 3
pages 99- 114
publication date 2015-09-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023